Thần Táo Quân trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam (VN) có xuất xứ từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ khởi nguồn từ sự tích "2 ông một bà" - vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc. Tuy vậy người dân vẫn quen gọi chung là Táo quân hoặc ông Táo. Theo quan điểm của người xưa, ba vị thần này được Trung ương Hoàng Đế phái xuống trần gian theo dõi & ghi chép những việc làm Thiện – Ác của loài người.

Việc cúng Táo Quân trong bếp hay trên bàn thờ cho đúng vẫn khiến đa số chúng ta còn do dự.

Sau đó, cứ vào ngày 23 mỗi năm, Táo quân lại cưỡi cá chép hóa rồng lên Thiên đình report toàn bộ việc làm tốt & chưa tốt của con người trong 1 năm để Thiên đình định đoạt công tội, thưởng phạt phân minh cho toàn bộ loài người.

Vì thế, cứ đến ngày 23 tháng Chạp Tết ông Công ông Táo là người Việt lại làm lễ cúng tiễn ông Công ông Táo về chầu trời. Người dân thường chuẩn bị mâm cúng chu đáo với mong muốn Táo quân vừa lòng sẽ nói tốt cho mình, như thế sẽ được ban lộc & khỏi bị Ngọc Hoàng quở trách.

Ngoài mâm cỗ truyền thống, lễ vật cúng ông Công ông Táo không thể thiếu 3 bộ áo nón Táo Quân, trong các số đó 2 bộ có cánh chuồn dành cho Táo Ông, một bộ không hề có cánh chuồn cho Táo Bà (cả 3 bộ đều kèm hia hài đầy đủ) & cá chép (có thể cá sống hoặc cá giấy). Những lễ vật này đều đã được người gia công đóng gói đầy đủ trong bộ đồ lễ, do vậy nếu không mua cá chép sống thì cũng an tâm vì đã có cá chép giấy trong bộ đồ lễ rồi. Nếu cúng cá chép sống thì sau thời điểm cúng xong sẽ đem thả ở sông, ao, hồ, tức là "phóng sinh" để mang ông Táo về trời.

Vì ông Táo cai quản bếp núc nên nhiều gia đình cúng Táo Quân riêng một mâm ngay tại bếp nấu. Mặc dù, ngày nay việc thờ cúng dễ dàng hóa nên việc cúng Táo Quân được tiến hành trên ban thờ của gia đình

Từ xưa đến giờ, các gia đình thường cúng ông Công, ông Táo trên bàn thờ gia tiên, tuy nhiên thực chất đấy là hai vị thần không giống nhau. Ông Công là vị thần cai quản đất đai trong nhà còn ông Táo là 3 vị đầu rau trông coi việc bếp núc trong gia đình.

Lễ cúng 23 tháng Chạp là lễ tiễn chung ông Công, ông Táo về chầu trời, việc mọi người gộp chung cúng trên bàn thờ là chưa đúng. Trong ngày này, ông Táo phải được cúng dưới bếp, còn ông Công được cúng trên bàn thờ chính trên nhà cùng với gia tiên mới đúng.

Theo truyền thống văn hóa dân gian thì bàn thờ ông Táo đặt trong bếp có thể bên cạnh hoặc bên trên bếp, thể hiện tín ngưỡng của dân gian thờ vị thần cai quản chuyện bếp núc trong từng gia đình với mong muốn giữ cho bếp lửa luôn ấm, gia đình thuận hòa, sung túc.

Hiện, ở một vài chùa lớn cũng thường sẽ có ban thờ riêng cúng Táo quân. Ngày xưa, lễ cúng Táo quân thường đặt trong bếp, điểm đặt ban thờ riêng các Táo. Song hiện nay, việc thờ cúng đã dễ dàng hóa, do quan điểm & không nhà bếp thường chật chội, ở TP càng chật chội hơn nên nhiều nhà không hề có ban thờ riêng ông Táo.

Nên cúng ông Công ông Táo trước 13h ngày 23 tháng Chạp.

Với những nhà không hề có ban thờ Táo quân riêng sẽ chuẩn bị 1 mâm cơm cúng đặt dưới nhà bếp & thêm 1 mâm khác thắp hương ở ban thờ thần linh, gia tiên tiến hành nghi lễ cúng chính. Khi cúng, người dân nổi lửa để bếp cháy đỏ rồi bày mâm cỗ.

Tuy nhiên theo một chuyên gia phong thủy thì dù ông Công ông Táo là các vị thần không giống nhau, tuy nhiên toàn bộ các vị này đều phải được thờ phụng ở trên bàn thờ chính của gia đình.

Trên bàn thờ các gia đình luôn có 3 bát hương & bát hương chính giữa khi nào cũng đều dành để thờ các vị thờ thổ công, long mạch, ông táo, tiền chủ những vị cai quản mảnh đất mình cư ngụ, cầu giúp gia đình ăn ở yên ổn. Cùng với đó, hai bát hai phía mới là thờ các vị trong gia tiên, tiền tổ.

Ngày 23 tháng Chạp là cúng chung ba vị Thần Đất, Thần Nhà & Thần Bếp, dân gian thường gọi chung là Thần linh, Thổ địa, được thờ trên ban thờ. Bởi vậy, việc hành lễ phải được thực hiện tại ban thờ chính, là nơi quý phái nhất trong nhà chứ chẳng thể tiến hành ở bếp. Không những thế, bếp là nơi nấu nướng, chế biến đồ ăn nên thường bị nhìn nhận là nhếch nhác, uế tạp, nếu hành lễ nơi đây sẽ thiếu quý phái.

Theo phong tục truyền thống & theo các nhà tìm tòi, lễ cúng Táo Quân nên thực hiện vào đúng ngày 23 tháng Chạp. Thường thì giờ cúng tốt đặc biệt là vào trưa ngày 23, giờ Ngọ (từ 11 - 13h), vì đây là tầm thời gian các thần tập trung để chuẩn bị về Trời.

Năm nay, ngày 23 tháng Chạp Âm lịch rơi vào thứ Sáu, đa số chúng ta vẫn phải đi làm, do vậy không nhất thiết cứ phải cúng vào trưa 23 mà có thể cúng vào các giờ khác từ đêm 22 đến trước 13h ngày 23 đều được.

Linh Hương (Tổng hợp)

Những sai lầm bom tấn khi sửa nhà cuối năm, 10 nhà 9 nhà mắc phải

Sửa nhà là công việc không phải dễ dàng & vô cùng dễ khiến các bạn lạm chi. Do đó, chủ nhà cần suy xét, tính toán kỹ càng trước lúc hợp tác vào tiến hành.